Quyết định luận công nghệ tìm cách chỉ rõ sự phát triển kỹ thuật, phương tiện hoặc công nghệ như là toàn bộ, là động lực quan trọng trong sự thay đổi lịch sử và xã hội.[3]

Hầu hết các giải thích về quyết định luãn náy chia sẻ hai ý tưởng chung:

• rằng sự phát triển của bản thân công nghệ đi theo con đường có thể dự đoán được, có thể miêu tả được, phần lớn vượt quá ảnh hưởng văn hóa hay chính trị, và
• rằng công nghệ lần lượt có 'hiệu ứng' trên những xã hội vốn có, chứ không phải là xã hội có điều kiện hóa hoặc sản xuất hóa bởi vì bản thân tổ chức xã hội là hỗ trợ và phát triển thêm một công nghệ mới một khi nó đã được sử dụng.

Tín đồ nghiêm túc của quyết định luận công nghệ không tin rằng sự ảnh hướng khác nhau công nghệ dựa trên là có bao nhiêu công nghệ hoặc là bao nhiêu có thể được sử dụng. Thay vì xem xét công nghệ như chỉ là một phần phổ quát lớn hơn của hoạt động con người, quyết định luận công nghệ cho thấy công nghệ làm nguồn gốc cho tất cả các hoạt động của con người.
Quyết định luận công nghệ đã được tóm tắt như 'sự tin tưởng vào công nghệ là một lực lượng quan trọng then chốt trong xã hội...' (Merritt Roe Smith). 'Ý tưởng cho rằng phát triển công nghệ quyết định sự thay đổi xã hội...' (Bruce Bimber). Nó thay đổi cách mọi người suy nghĩ và cách họ giao lưu với nhau và có thể được mô tả là '... một định đề logic gồm có ba từ:'Công nghệ quyết định lịch sử '(Rosalind Williams). Đó là, '... niềm tin rằng tiến bộ xã hội được thúc đẩy bởi sự đổi mới công nghệ, như một tiến trình tất yếu.' (Michael L. Smith). 'Ý tưởng của sự tiến bộ ' hay ' học thuyết về sự tiến bộ' này là tập trung xung quanh ý tưởng rằng các vấn đề xã hội có thể được giải quyết bằng cách tân công nghệ, và đây là cách mà xã hội tiến lên phía trước. Những lý thuyết gia quyết định luận công nghệ tin rằng "'Bạn không thể ngừng tiến bộ', ám chỉ rằng chúng ta không thể hạn chế công nghệ '(Lelia Green). Điều này cho thấy chúng ta đang có một chút bất lực và xã hội cho phép công nghệ thúc đẩy thay đổi xã hội, bởi vì 'xã hội không nhận thức được sự chọn lựa các giá trị được ghép cùng với nó [công nghệ]' (Merritt Roe Smith).
Quyết định luận công nghệ đã được định nghĩa là một cách tiếp cận khám phá công nghệ, hoặc tiến bộ công nghệ, cũng như các yếu tố nguyên nhân trung tâm trong quá trình thay đổi xã hội (Croteau và Hoynes). Khi một công nghệ được ổn định, thiết kế của nó có xu hướng sai khiến hành vi của người sử dụng, do đó giảm bớt sức lực của con người. Tuy nhiên quan điểm này bỏ qua hoàn cảnh văn hóa và xã hội nơi mà công nghệ này đã được phát triển. Nhà xã hội học Claude Fischer (1992) mô tả các hình thức nổi bật nhất của quyết định luận công nghệ là tương tự như 'bóng bi-a', trong đó công nghệ được coi là một lực bên ngoài đưa vào một hoàn cảnh xã hội, sản sinh ra một loạt tác dụng nẩy ngược.[4]
Thay vì thừa nhận rằng xã hội hoặc văn hóa tương tác với, thậm chí định hướng các công nghệ được sử dụng, một quan điểm của nhà quyết định luận công nghệ cho rằng 'việc chế tạo sự sử dụng của công nghệ phần lớn được quyết định bởi cấu trúc của bản thân công nghệ, đó là, chức năng của nó theo sau hình thức của nó '(Neil Postman). Tuy nhiên, điều này không nên nhầm lẫn với các luận đề tất yếu (Daniel Chandler), trong đó nói rằng một khi một công nghệ được đưa vào một nền văn hóa mà những gì theo sau là sự phát triển tất yếu của công nghệ.

Ví dụ, chúng ta có thể thẩm tra lý do tại sao tiểu thuyết lãng mạn đã trở nên chiếm ưu thế trong xã hội của chúng ta so với các hình thức khác của tiểu thuyết như thám tử hay tiểu thuyết phương Tây. Chúng ta có thể nói rằng đó là do sự phát minh ra hệ thống liên kết hoàn hảo được phát triển bởi các nhà xuất bản. Đây là nơi mà keo được sử dụng thay cho quá trình tốn nhiều thời gian và rất tốn kém của việc đóng sách bằng cách may từng trang riêng biệt. Điều này có nghĩa rằng những cuốn sách này có thể được sản xuất hàng loạt cho công chúng rộng lớn hơn. Chúng ta sẽ không thể có khối lượng lớn tác phẩm văn học mà không sản xuất hàng loạt. Ví dụ này liên quan chặt chẽ với niềm tin Marshall McLuhan rằng in đã giúp sản sinh các nhà nước liên bang. Điều này đã chuyển xã hội từ một nền văn hóa truyền khẩu tới một nền văn hóa chữ viết mà còn mở đầu cho một xã hội tư bản, nơi có phân biệt rõ ràng giai cấp và cá nhân. Như Postman xác nhận

"Các máy in, máy tính và TV không chỉ đơn giản là máy chuyển tải thông tin. Chúng là những ẩn dụ, thông qua đó chúng ta khái niệm thực tế theo cách này hoặc cách khác. Chúng sẽ phân loại vạn vật cho chúng ta, xâu chuỗi nó, đóng khung nó, phóng đại,thu nhỏ nó, tranh luận một lý lẽ tương tự. Thông qua các phương tiện truyền thông ẩn dụ, chúng ta không thấy thế giới như ta nghĩ. Chúng tôi xem nó như là hệ thống mã hóa của chúng tôi. Như vậy nó là sức mạnh của các hình thức thông tin. "[5]